Wat hebben 'Delft' en 'Wag the Dog' met ‘regie’ te maken?
Een uitbestedingsstrategie kan er op gericht zijn niet alles uit te besteden (maincontracting) maar een deel ‘de regie’ als deskundig opdrachtgeverschap in ‘eigen huis’ te houden.
Eerder heb ik Regie gedefinieerd als richting en opdracht geven aan de uitvoering om de organisatiedoelstellingen te realiseren. Hieronder valt ook de strategische advies rol. Daarbij maak ik onderscheid tussen regie op resultaat (het regie als opdrachtgever) en regie op uitvoering. Deze laatste ligt bij de uitvoering. Het blijven theoretische definities en voorbeelden maken beter duidelijk wat met ‘regie’ bedoeld wordt.
De stadsvisie 2030 van Delft is gebaseerd op drie pijlers die voortkomen uit de opgaven waarvoor zij staan, de kansen die er liggen, de ambities die zij heeft en de unieke kwaliteiten die Delft in huis heeft.
- Deze drie pijlers zijn:
- Delft als innovatieve stad: een kenniscentrum van wereldformaat;
- Delft als duurzame stad, een parel in de Randstad;
- Delft als gastvrije stad, waar iedereen meedoet.
Deze drie pijlers bepalen in de komende jaren de koers van Delft. De gemeente Delft ziet hierin voor zichzelf een regierol. Deze rol bestrijkt het brede gebied tussen zelf uitvoeren aan de ene kant en niet zelf betrokken willen zijn of beperkte invloed willen uitoefenen aan de andere kant. Echter de gemeente Delft spreekt in plaats van regisseur liever van twee preciezere rolomschrijvingen: orkestrator en dirigent. De orkestrator brengt partijen bij elkaar en probeert, met respect voor het vakmanschap en de verantwoordelijkheid van die partijen resultaat tot stand te helpen brengen.
Op een aantal terreinen past een orkestrerende rol niet. Daar wordt van de overheid een veel dirigerender hand verwacht. Zorgen dat op het goede moment gebeurt wat nodig is, is de meest beknopte omschrijving van het werk van de dirigent. Overigens houdt Delft in de visie ruimte om als gemeente ook actief te participeren.
Deze twee rollen behoren ook tot de kwaliteiten van Conrad Brean, een spin doctor gespeeld door Robert DeNiro. De film start met een schandaal in het Witte Huis waarbij de president is betrokken, enkele weken voor de verkiezingen. Conrad moet de herverkiezing van de president veilig stellen. Hij besluit een ‘fictieve oorlog’ op televisie te creëren om het Amerikaanse publiek af te leiden van het schandaal. De kwaliteiten van ‘regie’ worden door Conrad op een minder ethische wijze benut maar maken op licht komische wijze duidelijk wat ‘regie’ betekent: Conrad voert zelf niets uit. Hij heeft maar hij heeft wel een strategie en voert het opdrachtgeverschap. Hij zet anderen aan het werk. Hij zoekt partijen erbij die voor hem alles kunnen regelen. Daar maakt hij afspraken mee. Hij stuurt op het resultaat maar laat de inhoud over aan anderen, zoals een Hollywood producent gespeeld door Dustin Hoffman. We zien hier duidelijk de orchestrerende rol in de werkwijze van Conrad.
Daar waar nodig neemt Conrad beslissingen of besluit de hij zijn strategie aan te passen. Hij moet dagelijkse problemen oplossen. Inspelen op de situaties die ontstaan. Maar deze besluiten zijn allemaal gericht op het ene omvattende doel, de aandacht van het publiek africhten en de kans op herverkiezing van de zittende president te vergroten. Dit is kenmerkend voor de dirigerende rol.
De regierol wordt vaak wordt beschreven aan de hand van de kenmerken van een filmregisseur. Maar deze metafoor schiet volgens mij tekort. De regisseur is over het algemeen in dienst van de producent en heeft vaak niet het zogenaamde recht van ‘final cut’. Daarmee zie ik de regisseur van films vooral als een uitvoerder, weliswaar een belangrijke. In ICT termen kennen we deze taak en vinden die vooral terug bij de taak de guardian vendor of systeemintegrator. En deze taak ligt in het algemeen bij de dienstverleners.
Dus de betekenis van regie vind je op veel verschillende onverwachte momenten terug in de praktijk. Deze voorbeelden geven kleur, inspiratie en ideeën voor de inrichting van de regierol in onze eigen organisatie als we besluiten tot uitbesteden.